زوکُــل



چکیده
در این نوشته به دو رویکرد عمده به واقع گرایی ساختار گرایانه در فلسفه علم می پردازیم که سعی دارد تببیین درستی از مسئله عینیت علم، پیشرفت و هستی شناسی آن داشته باشد. اول به رویکرد سنتی مبتنی به تجربه گرایی که به آثار راسل و ماکسول برمی گردد می پردازیم، گزارشی اجمالی از ادعاهای آن ها ارائه می کنیم و در خلال بحث نقدهای وارد شده را نیز گزارش می دهیم. سپس به رویکرد جدید تر می پردازیم که مبتنی بر واقع گرایی متافیزیکی است و نقدهایی که به آن وارد شده را گزارش می کنیم.


مقدمه
بحث شکل گرفته پیرامون ساختارگرایی واقع گرایانه ریشه در بحثِ طولانی تر واقع گرایی و ضدواقع گرایی در سنت فلسفه علم دارد. پس در وحله اول، واقع گرایی ساختار گرایانه بر واقع گرایی تاکید دارد؛ اینکه  جهان مستقل از من ساختاری دارد و علم مستقل از ذهن من و باورهای من می تواند در مورد جهان به نحو عینی و اطلاع بخشی خبر دهد. قید دیگر، یعنی ساختارگرایی بر این نکته تاکید دارد که گزاره های علمی تنها وقتی درست هستند که این ساختار را به درستی بازنمایی کنند و نه نمونه های  آن. منظورمان از ساختار» را در ادامه روشن تر می سازیم.

ادامه مطلب

کانتور- 45-19
در سال 83،  ریاضیدان برجسته آلمانی، گئورگ کانتور اولین نظریه‌ی ریاضیاتی بسیاردقیق و نظام‌مند خود را درباره بی نهایت ها ارائه داد. کاری بدیع، نبوغ آمیز و کاملا متفاوت با تمام آنچه قبل از وی صورت گرفته بود. این کار برخی نتایج شگفت انگیزی را درپی داشت. در واقع کانتور نشان داد که برخی از بی نهایت ها بزرگتر از برخی دیگرند؛ واینکه ما می توانیم ابزاری دقیق برای اندازه گیری اندازه‌­های مختلف بی نهایت طراحی کنیم، و بر روی آنها محاسباتی انجام دهیم. این دستاورد نه تنها اهانتی بود به شهود {عرفی}، بلکه خِرَدِ ریاضیِ مرسوم {آن زمان} را نیز تحقیر می کرد. من در این نوشته طرحی کلّی از جنبه‌های اصلی کارِ کانتور را ارائه خواهم داد که شامل مهم ترین دست‌آورد او؛ یعنی آنچه را که معمولا تحتِ عنوانِ "قضیه کانتور" می شناسند، خواهد بود. اما درابتدا می‌خواهم اجمالا نگاهی تاریخی داشته باشم به اینکه چرا این کار در ابتدا مورد سوءظن قرار  گرفت و چنان بت‌شکنانه بنظر می رسید. نهایتا هدف من این است تا نشان دهم این تصور درواقع اشتباه بوده است. ادعای من این خواهد بود که کارِ کانتور نه تنها اهانتی نبوده به خِرَدِ ریاضیِ مرسوم، بلکه درحقیقت خدمتی بوده برای پشتیبانی از آن.
تصور متعارف از بی‌نهایت این است که چیزیست بی‌پایان، نامحدود، غیرقابل بررسی و غیرقابل اندازه‌گیری. از زمانی که بشر قادر به فکر کردن شد، بی‌نهایت را همراه با نوعی احساس عجیبِ آمیخته با حیرانی، تردید، فریبندگی و تقدس می نگریست. از طرفی می پرسید آیا اصلا می توانیم فهمی از بی نهایت داشته باشیم: آیا بی نهایت نباید بالذاته خارج از فهمِ متناهی ما باشد؟ اما درمجموع، از سوی دیگر بی میل، یا در واقع، قادر نبود تا آن را نادیده بگیرد.
در قرن چهارم پیش از میلاد، ارسطو با ایجاد یک تمایز به این معما پاسخ داد. او معتقد بود نوعی از بی نهایت وجود دارد که واقعا نمی توان آن را درک کرد. اما نوعی دیگر نیز هست که قابل فهم وآشناست، و جنبه اساسی از واقعیت را تشکیل می دهد. او اولی را "بالفعل" و دومی را "بالقوه" می نامد. یک نامتناهی "بالفعل" آن است که در نقطه ای از زمان قرار دارد. نامتناهی "بالقوه" آن است که در طول زمان جاریست. بنابراین یک شی فیزیکیِ بی نهایت بزرگ، چنانچه وجود داشته باشد، مثالی است از بی نهایت بالفعل. حجم بی نهایتِ آن، در آن واحد وجود خواهد داشت. از طرفی، ساعتی که بی وقفه درحال تیک‌تاک است مثالی است برای بی نهایت بالقوه. این نوع بی نهایت برای همیشه ناکامل می ماند: هرچقدر که ساعت تیک تاک کرده باشد باز هم جایی برای تیک­تاکی دیگر باقی می ماند ارسطو فکر می‌کرد که چیزی عمیقا مساله‌ساز، اگر نگوییم ناسازگار، درباره بی نهایتِ بالفعل وجود دارد. اما فکر می‌کرد که هر فرآیند بی پایان، بی نهایت‌های بالقوه را تصدیق می کند، مانند فرآیند شمردن، یا فرآیند تقسیم کردن اشیا به اجزاء کوچک و کوچکتر، یا خودِ گذرِ زمان.
در ادامه بیشتر بخوانید.
ادامه مطلب

در این نوشته شرحی مختصر از قرائت مایکل دامت از رئالیسم و انتی رئالیسم را ارائه خواهیم داد سپس به وجوه مشترکی که دامت برای آنتی رئالیسم در حوزه های مختلف متافیزیک می شمارد می پردازم،‌ بعد از آن استدلالی مبنی بر عدم امکان آنتی رئالیسم به طور عام با توجه به آرا ون اینوگن مطرح می کنم. در انتها طی رویکرد معرفت شناسانه کانتی مبنی بر یکتایی طرحواره های مفهومی» به نفع رئالیسم استدلال خواهم کرد.
         مایکل دامت در ابتدای کتاب خود اساس منطقی متافیزیک» می گوید ادعاهای متافیزیکی شباهت های ساختاری با هم دارند در حالی که تنها موضوع بحث متفاوت است و معمولا در این مورد است که آیا باید موضع رئالیستی نسبت به یک سری اشیا اتخاذ کنیم یا خیر.در هر کدام از حوزه های متافیزیکی معمولا موضع رئالیسم مشخص است اما آنتی رئالیسم شکل واحدی ندارد و تنها از طریق سلب رئالیسم معرفی می شود. رئالیست در یک حوزه مشخص بر این باور است که دسته خاصی از اشیا مستقل از ذهن و فعالیت های ما برای شناخت آنها وجود دارند. او در حوزه های خاص مثال های از ٰرئالیسم و آنتی رئالیسم می آورد، مثلا در مورد جهان فیزیکی موضع رئالیسم که مدعی است اشیا فیزیکی مستقل از ما وجود دارند را می توان در مقابل پدیدارگرایی» قرار داد. پدیدار گراها معتقد هستند اجسام فیزیکی در واقع تنها برساخت های منطقی داده های حسی هستند. یا در ریاضیات افلاطونگرایی را به عنوان رئالیسم معرفی می کند. اما آنتی رئالیسم می تواند شکل های مختلفی داشته باشد برای مثال فرمایسم» می تواند در مقابل آن قرار بگیرد.برای افلاطون گرا اشیا ریاضی مستقل از ما وجود دارند و گزاره هایی که در مورد آن ها داریم نیز به طور مستقل درست یا غلط هستند، اما فرمالیست اشیا ریاضی را واقعی نمی داند بلکه آنها را صرفا رشته ای از نماد ها تلقی می کند که ما طبق قواعد خاصی آنها را دست کاری می کنیم. شهود گرا یا برساخت گرا»ها این ادعا که گزاره هایی در مورد اشیا ریاضی وجود دارند را رد نمی کند بلکه می گوید آنها عملکرد ذهن هستند و صدق آنها وابسه به توانایی ما برای اثبات آنهاست. هم چنین از مواضع مختلف در مورد واقعیت ذهن،‌ واقعیت اشیا نظری علوم، واقع گرایی در اخلاق و نهایتا به قول خود او پیچیده ترین آنها، در باره واقعیت زمان، گذشته و حال مثال هایی می آورد و آنها را مقابل هم قرار می دهد.
در ادامه بیشتر بخوانید.
ادامه مطلب

این نوشته یکی از پست های فیسبوکی دوستم، آروین مرادی است.
فردا 28 مارس، تولد استانیسلاو لسنیوسکی، منطقدان لهستانی است. به دلایل مختلف معتقدم مطالعه ی آثار وی برای هر مشتاق فلسفه ی تحلیلی ضروری است. متن زیر معرفی کوتاهی است از آثار اولیه ی لسنیوسکی(چون فعلا فقط آثار اولیه ی وی را خوانده ام). جو غالب فلسفی در ایران متاسفانه جو متمایل به فلسفه ی قاره ای است و ریشه در همان تمایلات شاعرانه دارد که همواره در فرهنگ ایرانی جاری بوده است. امید است اندک اندک تفکر جدی و واقعی فلسفی جای شعر و شاعری و کرامات بازی و باطن نگری را بگیرد:

استانیسلاو لسنیوسکی(1939-86)، فیلسوف، منطقدان و ریاضی دان لهستانی و یکی از تاثیرگذارترین افراد مکتب ورشو می باشد. برای نشان دادن اهمیت مطالعه ی لسنیوسکی کافی است نقش مکتب ورشو بر فلسفه ی تحلیلی و همینطور موضوعات مورد بحث لسنیوسکی را یاد آور شویم. مکتب ورشو نه تنها خواستگاه ظهور لسنیوسکی، بلکه تربیت کننده ی فیلسوفان و منطقدانان مهمی چون تارسکی، لوکاسیه ویچ، تواردووسکی، کوتاربینسکی و . نیز است. از این رو مطالعه ی لسنیوسکی به عنوان شخصی که دکترای تارسکی را به وی عطا کرده و با نقد لوکاسیه ویچ، وی را چنان تحت تاثیر قرار داده که تا مدتی سعی در کناره گیری از فلسفه داشته، اهمیت دوچندان می یابد. از دیگر سو بررسی تلاش های وی در راستای برساختن نظام فلسفی- منطقی بدیل به جای نظریه ی مجموعه ها که مشکلات و پارادوکس های عدیده ای در فلسفه ی تحلیلی ایجاد کرد، برای هر دغدغه مند فلسفه ضروری است.

ادامه مطلب

ارائه شده برای انجمن چای و فلسفه

در این نوشته ابتدا سعی میکنم تلقیهای مختلف از منطق را بیان کنم و سپس به ارتباط آنها با یکدیگر و همچنین جنبه های وجود شناختی آنها بپردازم. این رویکرد ها را می توان به اختصار اینگونه بیان کرد: 1-منطق به عنوان شاخه ای از ریاضیات 2- منطق به عنوان ضامن سخن معتبر 3-منطق به عنوان مطالعه حقایق عینی جهان 4-منطق به عنوان شناخت صورت های ذهنی(منطق استعلایی). بعد از معرفی این رویکرد ها، به ارتباط آنها با یکدیگر و بررسی عواقب و نتائج وجود شناختی هر یک، و سپس به سوال های مختلفی از این قبیل می پردازم: آیا چیزی به نام قانون منطقی وجود دارد؟ اگر وجود دارد از چه جنس است، آیا این قوانین ما به ازائی در جهان دارند؟ یا صرفا ساخته و پرداخته ذهن انسان است، یا شاید قرار داد ساده ای بیش نیست. یا که نه، طی روند تکامل فیزیولوژیکی این قوانین بر مغز ما حاکم شده اند. آیا تجربه می تواند مارا مجبور به بازبینی قواعد و اصول منطقیمان کند؟ در نهایت سعی میکنم از موضع چهارم دفاع کنم و ارتباط آن را با سه موضع قبلی و مخصوصا با موضع اولی روشن سازم. تلقی مختلف از منطق: 1- منطق به عنوان مطالعه ریاضیِ ساختار یک زبان مصنوعی: در این تلقی منطق مانند خیلی از شاخه های ریاضیات به مطالعه ساختار های ریاضی یک زبان فورمالِ مصنوعی می پردازد، مانند شاخه های مختلف منطق ریاضی، حسابِ منطق مرتبه اول، منطقِ مودال، زیر شاخه هایی مانند model theory و proof theory و بسیاری از زبان های صوری دیگری که در علوم کامپیوتر کاربرد فراوان دارند. در این دیدگاه گاهی منطق به عنوان مبانی ریاصیات هم تلقی می شود و ارتباط آن با فلسفه بیشتر در حوزه فلسفه ریاضی نمایان می شود.

ادامه مطلب

متن زیر مربوط به یکی از  تکلالیف درس فلسفه تحلیلی ام بوده:

در این نوشته قصد دارم به این پرسش که "آیا وجود فکت های کلی بدون پذیرش وجودِ فکت های  مولکولی در نظام اتمیسم منطقی راسل امکان پذیر است ؟"  بپردازم، این سوال را راسل وقتی می پرسد که اول به عدم وجود فکت های مولکولی قائل می شود و سپس به وجود فکت های کلی، سپس دردل ساختار فکت های کلی با گزاره های مولکولی مواجه می شود و آنگاه مساله سازگاری یا عدم سازگاری این دو فرض مطرح می شود. در اینجا  ابتدا مفاهیم کلی و پیش نیازهای بحث را شرح می دهم، سپس  سعی میکنم با ابتنا به  آرا خود راسل به شبهه ای که توسط خودش مطرح می شود پاسخ بدهم و نشان دهم این نقد وارد نیست، در انتها از منظری دیگر به این مساله می پردازم و نتیجه میگیرم که اگرچه ما نیاز به قبول وجود فکت های متناظر با گزاره های مولکولی نیستیم، اما برای پذیرش فکت های کلی باید رویکردی متفاوت به عملگرهای منطقی داشته باشیم.(توجه داشته باشید که عبارتِ "فکت های کلی" را به جای "فکت های متناظربا گزاره های کلی" و همچنین "فکت های مولکولی" را به جای"فکت های متناظر با گزاره های مولکولی" به کار برده ام)

ادامه مطلب

تبلیغات

آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها

میکسر هوشمند سوخت واتس گپ | لینک گروه های چت و گپ واتساپ اخبار,مطالب فرهنگی و علمی,تازه ترین ها دانلود پاورپوینت آموزش برنامه نویسی نوشته های آرمان پهلوانی دک تک DeckTech Yellowish نمونه سوالات برق صنعتی درجه ۱ تیکت فلای